Τι είναι το PORT (port-a-cath);
Είναι μια ειδική συσκευή που μπαίνει στο σώμα για την λήψη δειγμάτων αίματος και τη χορήγηση ενδοφλέβιων θεραπειών (πχ. φαρμάκων, ορών, μεταγγίσεων). Μπαίνει κάτω από το δέρμα (υποδορίως). Έχει έναν θάλαμο έγχυσης (port) και έναν καθετήρα (cath). Τα υλικά όλης της συσκευής είναι τα πλέον σύγχρονα, ενδεδειγμένα και με δυνατότητα για την εκτέλεση κάθε απεικονιστικής εξέτασης. Η αφαίρεση του port έχει ένδειξη σε κάθε ασθενή που δεν το έχει ανάγκη.
Ποιοι το χρειάζονται;
Είναι χρήσιμο σε ασθενείς που κάνουν συχνές ή μακροχρόνιες ενδοφλέβιες θεραπείες, μεταγγίσεις ή συχνές αιμοληψίες. Το port διευκολύνει τους ασθενείς που λαμβάνουν επιθετικές χημειοθεραπείες ή χρόνια παρεντερική αγωγή με αντιβιοτικά, παρεντερική τροφή, ορούς. Ιδιαίτερα, η συσκευή βελτιώνει την ποιότητα ζωής σε όσους έχουν «δύσκολες» φλέβες.
Πώς και Πού τοποθετείται το Port;
Η διαδικασία λαμβάνει χώρα κάτω από άσηπτες συνθήκες, υπό τοπική αναισθησία και με μέθη. Ενίοτε, μερικοί ασθενείς προτιμούν την τοποθέτηση υπό γενική αναισθησία. Ο ασθενής επιστρέφει την ίδια μέρα σπίτι του (χωρίς όμως να οδηγήσει). Η συσκευή μπαίνει εξ’ ολοκλήρου κάτω από το δέρμα για προστασία από τα μικρόβια και τις λοιμώξεις. Η θέση είναι συνήθως στη δεξιά άνω μεριά του θώρακα μπροστά. Ένας υποδόριος καθετήρας (σωληνάκι) εισέρχεται στη φλέβα και συνδέεται υποδόρια με τη συσκευή έγχυσης (θάλαμος).
Υποδόρια σημαίνει ότι όλα είναι κάτω από το δέρμα. Για την παρακέντηση επιλέγονται οι μεγάλες φλέβες (π.χ. η σφαγίτιδα φλέβα στο λαιμό). Η παρακέντηση γίνεται από μία μικρή τρύπα στο δέρμα, με την καθοδήγηση υπερηχογραφήματος (U/S). Ο θάλαμος του PORT μπαίνει κάτω από το δέρμα του θώρακα, μέσω μίας μικρής τομής. Κάτω από το δέρμα λαμβάνει χώρα η ένωση του καθετήρα με τον θάλαμο. Η θέση του καθετήρα και του θαλάμου επιβεβαιώνεται με ακτινογραφική μέθοδο (C-ARM). Η δοκιμασία βατότητας και στεγανότητας είναι απαραίτητη. Η σύγκλιση της τομής γίνεται με ειδική τεχνική πλαστικής συρραφής του δέρματος.
Μετά την τοποθέτηση του PORT
Ο ασθενής μπορεί να επιστρέψει κανονικά στις δραστηριότητες του μετά την τοποθέτηση του PORT. Μπορεί να αισθάνεστε ή να βλέπετε μία μικρή προεξοχή (ιδιαίτερα σε αδύνατους σωματότυπους). Η αναλγησία με απλά παυσίπονα από το στόμα (παρακεταμόλη ή/και αντιφλεγμονώδη) είναι πολλές φορές απαραίτητη για τα πρώτα 24-ωρα. Αλλαγή των επιδέσμων μία φορά την ημέρα είναι απαραίτητη για τις πρώτες 3 ημέρες. Η χρήση του PORT μπορεί να γίνει άμεσα.
Πώς χρησιμοποιείται το PORT;
Εξειδικευμένο και εκπαιδευμένο προσωπικό χρησιμοποιεί το port. Η χρήση του Port είναι πάρα πολύ απλή και δεν διαφέρει σημαντικά από την διαδικασία της απλής φλεβοκέντησης. Καταρχήν, το δέρμα πάνω από το σύστημα έγχυσης καθαρίζεται με αντισηπτικό. Έπειτα, μία ειδική βελόνα παρακέντησης μπαίνει στο θάλαμο και έτσι χορηγήσουμε στον ασθενή τα φάρμακα ή να κάνουμε αιμοληψία. Στη συνέχεια, η βελόνα βγαίνει και με μία διαφορετική βελόνα γίνεται η έκπλυση της συσκευής (με διάλυμα φυσιολογικού ορού ηπαρινισμένο ή όχι ανάλογα τις ανάγκες). Τέλος, καλύπτουμε το σημείο με αποστειρωμένο διαφανή επίδεσμο. Κάποιοι τύποι port έχουν ένδειξη για μηνιαία έκπλυση αν δεν χρησιμοποιούνται.
Ποιοι είναι οι κίνδυνοι της τοποθέτησης;
Οι λοιμώξεις είναι οι πιο συχνές επιπλοκές. Άλλες επιπλοκές (όχι όλες) μπορεί να είναι φράξιμο του καθετήρα, θρόμβωση του καθετήρα ή της φλέβας. Ακόμα, η εμβολή αέρα, ο πνευμοθώρακας, ο αιμοθώρακας, η απόσπαση του άκρου του καθετήρα ή του καθετήρα από το θάλαμο αποτελούν επιπλοκές.