Σκωληκοειδίτιδα

Τα σημεία και τα συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Ξαφνική έναρξη πόνου γύρω από τον ομφαλό που αργότερα μετακινείται στο δεξί κατώτερο τμήμα της κοιλίας
• Ξαφνική έναρξη πόνου στο δεξί κατώτερο τμήμα της κοιλίας
• Ο πόνος γίνεται χειρότερος με το βήχα ή με την κίνηση
• Ναυτία, έμετος
• Απώλεια όρεξης
• Δεκατική πυρετική κίνηση ως και υψηλός πυρετός
• Δυσκοιλιότητα ή διάρροια
• Φούσκωμα

Το σημείο του πόνου μπορεί να είναι διαφορετικό ανάλογα με την ηλικία και την ανατομική θέση της σκωληκοειδούς απόφυσης. Σε περίπτωση εγκύου, ο πόνος μπορεί να είναι στην άνω κοιλία.

Η πιο συχνή αιτία είναι η απόφραξη του αυλού της σκωληκοειδούς απόφυσης. Η απόφραξη επιτρέπει τον γρήγορο πολλαπλασιασμό των βακτηρίων μέσα στον αυλό, την ανάπτυξη φλεγμονής και οιδήματος και την συλλογή πυώδους υλικού εντός του αυλού της σκωληκοειδούς απόφυσης. Ο αυλός της φράσει συνήθως από υπερτροφία του λεμφικού ιστού (60%) και κοπρόλιθο (35%), ενώ πιο σπάνια από ξένα σώματα (4%), όγκους (1%), παράσιτα (<1%). Τα πιο συχνά βακτήρια που είναι υπεύθυνα για τη φλεγμονή τα E. Coli και Bacteroid fragilis.

Αν αφεθεί χωρίς θεραπεία, η φλεγμονή διαβαθμίζεται σε βαρύτητα και περνάει από διάφορες φάσεις (καταρροϊκή, πυώδης, γαγγραινώδης) και στη συνέχεια επέρχεται ρήξη της σκωληκοειδούς απόφυσης προς την περιτοναϊκή κοιλότητα. Στην περίπτωση αυτή μπορεί να δημιουργηθεί:

α) διάχυτη περιτονίτιδα από την διασπορά πύου ή κοπρανώδους υλικού μέσα στην κοιλιά. Η περιτονίτιδα είναι μία πολύ σοβαρή και εξαιρετικά απειλητική για τη ζωή κατάσταση, η οποία απαιτεί άμεση ιατρική φροντίδα και χειρουργική επέμβαση για την αφαίρεση της σκωληκοειδούς απόφυσης, το καθαρισμό της κοιλιάς και χορήγηση αντιβιοτικών.

β) ενδοκοιλιακό απόστημα, δηλαδή της δημιουργίας μία θήκης (κοιλότητας) με πύο μέσα στην κοιλιά. Η κατάσταση αυτή είναι επίσης απειλητική και επείγουσα, γιατί χρειάζεται άμεση παροχέτευση του πύου (συνήθως με σωληνάκι) και χορήγηση αντιβιοτικών.

γ) φλέγμονας, μία κατάσταση φλεγμονής των ιστών γύρω από τη σκωληκοειδή απόφυση, η οποία απαιτεί άμεση χορήγηση αντιβιοτικών

Η διάγνωση της οξείας σκωληκοειδίτιδας λόγω των μη ειδικών συμπτωμάτων της, αλλά και της ποικίλης θέσης της σκωληκοειδούς απόφυσης ,δεν είναι πάντα εύκολη και μπορεί να συγχέεται και με άλλες παθήσεις.

• Αρχικά, ο ιατρός θα λάβει λεπτομερές ιστορικό και θα εξετάσει την κοιλιακή χώρα ψάχνοντας ειδικά σημεία που υποδηλώνουν την πάθηση. Επίσης, μπορεί να χρειαστεί να γίνει και δακτυλική εξέταση από το ορθό.
• Εξετάσεις αίματος: Στις εξετάσεις αυτές αναζητούνται δείκτες φλεγμονής, όπως είναι η ανεβασμένες τιμές των λευκών αιμοσφαιρίων ή άλλων δεικτών όπως η CRP (C- αντιδρώσα πρωτεΐνη).
• Εξέταση ούρων: Για να αποκλειστεί πιθανή ουρολοίμωξη
• Τεστ κύησης: Σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας είναι απαραίτητο, μεταξύ άλλων και για την αποφυγή εξετάσεων ή θεραπειών που μπορεί να επιπλέξουν μια πιθανή κύηση.
• Απεικονιστικές εξετάσεις: Ακτινογραφία, υπερηχογράφημα, αξονική.

Η θεραπεία της μη επιπλεγμένης (απλής) οξείας σκωληκοειδίτιδας είναι συνήθως η χειρουργική αφαίρεση της σκωληκοειδούς απόφυσης που φλεγμαίνει. Πριν το χειρουργείο μπορεί να δοθεί αντιβίωση. Η επέμβαση ονομάζεται σκωληκοειδεκτομή και μπορεί να γίνει είτε ανοικτά (ανοικτή σκωληκοειδεκτομή) είτε λαπαροσκοπικά. Σήμερα, ολοένα και περισσότερο η λαπαροσκοπική σκωληκοειδεκτομή αποτελεί την θεραπεία εκλογής, διότι επιτρέπει την πιο γρήγορη ανάρρωση (1-2 ημέρες νοσηλείας), έχει λιγότερο μετεγχειρητικό πόνο και καλύτερο αισθητικό αποτέλεσμα. Επίσης, φαίνεται ότι είναι καλύτερη προσέγγιση για πιο ηλικιωμένους ασθενείς καθώς και για υπέρβαρους. Τελευταία αναπτύσσονται ολοένα και περισσότερες ιατρικές μελέτες για την αντιμετώπιση της απλής (χωρίς ρήξη) οξείας σκωληκοειδίτιδας μόνο με αντιβιοτική αγωγή. Αν και ακόμα δεν θεωρείται η θεραπεία εκλογής.

Η θεραπεία της επιπλεγμένης (που έχει γίνει ρήξη) οξείας σκωληκοειδίτιδας είναι διαφορετική ανάλογα με την κατάσταση (φλέγμονας, απόστημα, περιτονίτιδα).

Φλέγμονας: Η αντιμετώπιση είναι αρχικά μη χειρουργική, με τη χορήγηση ενδοφλέβιων αντιβιοτικών και ενδονοσοκομειακή παρακολούθηση. Σκοπός της αγωγής αυτής είναι να υποχωρήσει η φλεγμονή των ιστών, αρχικά, και μετά από διάστημα περίπου 6 εβδομάδων να γίνει προγραμματισμένη αφαίρεση της σκωληκοειδούς απόφυσης.

Απόστημα: Αν η ρήξη της σκωληκοειδούς έχει οδηγήσει στη δημιουργία ενδοκοιλιακού αποστήματος, τότε χρειάζεται παροχέτευση του αποστήματος με (κατά προτίμηση) διαδερμική υπό αξονικό τοποθέτηση σωλήνα παροχέτευσης. Παράλληλα, γίνεται χορήγηση αντιβιοτικών ενδοφλεβίως και ενδονοσοκομειακή παρακολούθηση. Σκοπός της αγωγής και σε αυτή την περίπτωση είναι η υποχώρηση της φλεγμονής και μετά από διάστημα περίπου 6 εβδομάδων να γίνει προγραμματισμένη αφαίρεση της σκωληκοειδούς απόφυσης.

Περιτονίτιδα: Η κύρια θεραπεία είναι χειρουργική για την αφαίρεση της σκωληκοειδούς απόφυσης που φλεγμαίνει και κυρίως για τον καθαρισμό και παροχέτευση της υπόλοιπης κοιλιάς. Η περιτονίτιδα συνήθως απαιτεί ανοικτή χειρουργική επέμβαση με μία τομή που γίνεται στη μεσότητα της κοιλιάς. Η θεραπεία με αντιβιοτικά είναι επίσης απαραίτητη, καθώς και η ενδονοσοκομειακή παρακολούθηση.